เคยเจอเหตุการณ์ที่ร้านหนึ่งขายของอย่าง แล้วอีกหลายๆ ร้านขายตามหรือป่าวครับ ยกตัวอย่าง่ายๆ ให้เห็นภาพเลยนะครับ เช่น ตามตลาดนัดเมื่อมีงานเทศกาลตามกระแสมักจะมีร้านที่มีลักษณะเป็นผู้ ‘บุกเบิก’ คือเอาสินค้าชิ้นนั้นมาขายก่อนเจ้าอื่น สักพักก็จะมีร้านอื่นๆ มาขายตามอย่างไว เราเรียกเหตุการณ์ลักษณะนี้ว่า น่านน้ำสีแดงหรือ Red Ocean
Blue Ocean และ Red Ocean คืออะไร
2 คำที่ได้เอ่ยมานั้นเป็นสถานการณ์ที่ตรงข้ามกันคือ Blue Ocean หมายถึงสถานการณ์ที่ตลาดสินค้าใดสินค้าหนึ่งมีคู่แข่งลงมาเล่นในตลาดนั้นๆ น้อย หรือจะพูดอีกอย่างคือ คุณขายสินค้าได้เป็นกอบเป็นกำเพราะไม่มีคู่แข่งที่มาแย่งชิงลูกค้าอย่างชัดเจน เช่น ให้เรามองธุรกิจลอตเตอรี่ออนไลน์เจ้าที่ใหญ่ที่สุดในตลาดตอนนี้ที่ผมคิดได้คือ กองสลากพลัส
กองสลากพัสขายลอตเตอรี่ออนไลน์ เจ้าถัดมาก็เป็นหงส์ทองที่ขายลอตเตอรี่เหมือนกัน หากจะพูดแล้วยังมีแค่ 2 เจ้าใหญ่ๆ ที่ทำธุรกิจลักษณะนี้ ด้วยความที่ต้องกว้านซื้อสลากมาเข้าระบบ ตรงนี้ให้สังเกตนะครับว่าของที่ทำได้ง่ายคนจะทำตามได้เยอะ ส่วนของที่ทำตามยากจะไม่มีคู่แข่ง จึงถือว่าตลาดขายลอตเตอรี่ออนไลน์ยังมีความเป็น Blue Ocean หรือน่านน้ำสีครามครับ
ในส่วนของ Red Ocean นั้น ถ้าจะให้อธิบายก็สถานการณ์ที่สินค้านั้นๆ มีคู่แข่งเยอะๆ ครับ เช่น ธุรกิจประเภทในลักษณะพ่อค้าคนกลางครับ คือรับของมาขายแล้วกินกำไรส่วนต่าง เช่น รับของจากจีนมาขายราคาต้นทุน 20 บาท แต่ขาย 150 บาท ฟันกำไรไปเนื้อๆ 130 บาทต่อชิ้น ลองคิดดูนะครับว่าวิธีการนี้จะยังยืนหรือป่าวเมื่อคุณทำได้คนอื่นก็ทำได้ ซึ่งนี้อาจเป็นจุดจบของโมเดลธุรกิจแบบนี้
เราจะหลุดพ้นเหตุการณ์ Red Ocean อย่างไร
ครับ ถ้าจะให้แนะนำคือ ทำในสิ่งคนอื่นทำได้ยากครับ เช่น ธุรกิจที่ต้องใช้ทักษะความสามารถสูงหรือทักษะเฉพาะทางสูง อย่างที่บอกไปว่าอะไรที่ทำได้ยากคู่แข่งก็จะน้อยครับ แต่อะไรที่ทำได้ง่ายๆ คู่แข่งก็จะเยอะ ทุกธุรกิจมีจุดอิ่มตัวด้วยกันทั้งนั้นเมื่อถึงเวลาที่คู่แข่งเยอะ หรือขายของแล้วทำกำไรได้น้อยคงต้องถึงเวลาคิดทบทวนแล้วครับ
สำหรับท่านที่ต้องการอยู่ใน Red Ocean เพื่อแย่งชิงชิ้นเนื้อจากเจ้าใหญ่ซึ่งก็ไม่แปลกถ้าจะทำอย่างนั้น หากแต่ลองคิดในอีกแง่มุมว่าหากเราถอยจาก Red Ocean มาอยู่ Blue Ocean ที่ลูกค้าน้อยลง หรือตลาดขนาดเล็กกว่าแต่เรากินอิ่มกว่าอย่างที่คุณธรรศภาคย์ เลิศเศวตพงศ์ ได้กล่าวไว้ในหนังสือวิชาธุรกิจที่ชีวิตจริงเป็นคนสอน อาจจะคุ้มกว่าก็ได้ครับ
สรุปเรื่อง Blue Ocean และ Red Ocean
Blue Ocean หมายถึงสถานการณ์ในตลาดที่สินค้าใดสินค้าหนึ่งมีคู่แข่งลงมาเล่นในน้อย ส่วน Red Ocean หมายถึงสถานการณ์ในตลาดที่สินค้าใดสินค้าหนึ่งมีคู่แข่งลงมาเล่นในน้อย การหนีจากสถานการณ์ Red Ocean คือธุรกิจต้องมีจุดเด่น ทำตามยาก ได้เปรียบในทุกแง่มุมในเรื่อง 4P ครับ